Rus tarihçiye göre Litvinenko raporu Putin’i zorlayacak

Rus tarihçi Yuri Felshtinsky, Ä°ngiltere’de açıklanan soruÅŸturma komisyonu raporunda eski KGB ajanı Alexander Litvinenko’nun öldürülmesi ile iliÅŸkilendirilen Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin’in tarihe "kusursuz cinayeti planlayan ama baÅŸaramayan adam" olarak geçeceÄŸini söyledi.

Londra’da 2006 Kasım ayında radyoaktif zehirlenmeye baÄŸlı olarak hayatını kaybeden Litvinenko’nun ölümünü araÅŸtıran bağımsız soruÅŸturma komisyonunun 328 sayfalık raporunda, eski KGB ajanının cinayete kurban gittiÄŸi kanaatine varıldığı açıklandı.

Litvinenko’nun eski bir ordu mensubu olan Dimitri Kovtun ve eski KGB ajanı Andrei Lugovoy tarafından çayına karıştırılan ve kurbanını iz bırakmadan öldürmesi beklenen polonium-210 radyoaktif maddesiyle öldürüldüğü kanaatine ulaşıldığı ifade edilen raporda, eyleme, dönemin Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) BaÅŸkanı Nikolay Patrushev ile Rusya Devlet BaÅŸkanı Putin’in de “muhtemelen onay verdiÄŸi” kaydedildi.

Ä°ngiltere’ye 2000 yılında iltica ettikten sonra çeÅŸitli yayın organlarında yazılar da yazan, Litvinenko ile ortak bir kitabı bulunan Rus tarihçi Yuri Felshtinsky, raporu ve yol açacağı muhtemel geliÅŸmeleri deÄŸerlendirdi.

Putin’in raporla ilgili kiÅŸisel bir tepki vermesini beklemediÄŸini belirten Felshtinsky, “Rus yönetimi 9 yıldır Litvinenko cinayeti ile bir ilgisinin olmadığını söyledi ve cinayeti kimin, nasıl iÅŸlediÄŸine dair farklı teoriler ortaya attı. Ä°ngiltere’nin raporu ise Litvinenko’nun Rus ajanları Kovtun ve Lugovoy tarafından öldürüldüğünü ve Putin’in de iÅŸin içinde olduÄŸunu ortaya koydu” diye konuÅŸtu.

“Putin, tarihe kusursuz cinayeti planlayan ama baÅŸaramayan adam olacak geçecek” diyen Felshtinsky, raporun "Rus liderin canını yakacağını" söyledi.

Cinayetin iÅŸlendiÄŸi 2006 yılından bu yana yaÅŸanan geliÅŸmelerin Putin’le ilgili iddiaların inandırıcılığını arttırdığına dikkat çeken Felshtinsky, "2006’da Putin’in çürümüş bir politikacı olduÄŸunu söyleyenler küçük bir grup teÅŸkil ediyordu. 2016’da ise 2008’de Gürcistan’ı, 2014’te Ukrayna’yı istila etmiÅŸ, binlerce insanı öldürmüş bir Putin var. Putin’in Litvinenko cinayetinin arkasında bizzat bulunduÄŸuna inanmak bugün daha kolay” görüşünü dile getirdi.

"Putin NATO ile çatışma peşinde" diyen Felshtinsky, Rusya'nın askeri bütçesindeki dramatik artışın ve yürüttüğü saldırgan propaganda kampanyasının bunun kanıtı olduğunu söyledi.

Felshtinsky, "Rusya geri adım atmayı düşünmüyor. Suriye’deki müdahalesi de bunun kanıtı. Putin’in saldırgan dış politikasının ilk safhalarını izliyoruz. Birkaç hafta önce 'yeni bir dünya düzeni' için mücadeleden söz etti. Bu, Rusya’nın belirleyici olacağı ve çıkarlarını korumak için gerekli gördüğü ÅŸeyleri yapmaya mezun sayılacağı bir düzen. Ancak bunlar aslında Rusya halkının deÄŸil, ülkeyi ele geçiren bir avuç eski ve muvazzaf FSB memurunun çıkarları" diye konuÅŸtu.

Felshtinsky, Litvinenko’nun Putin’in “gerçek kimliÄŸini” yüksek sesle dile getiren ilk kiÅŸilerden olduÄŸunu belirterek, “Åžimdi biliyoruz ki Putin bir katil. Pardon, Ä°ngiltere’nin raporuna göre ‘muhtemelen’ bir katil” ifadelerini kullandı.

"RAPORDAKÄ° PEDOFÄ°LÄ° Ä°DDÄ°ASI PUTÄ°N'Ä° KIZDIRACAK"

Londra merkezli düşünce kuruluÅŸu Legatum Enstitüsü’nün analisti Anton Shekhovtsov da komisyon raporunun vardığı sonuçların sürpriz olmadığını söyledi.

Shekhovtsov Rusya’nın Litvinenko cinayetinin arkasında olabileceÄŸinin, olayın hemen ardından ima edildiÄŸini belirterek, “Yenilik, ‘muhtemelen’ kaydıyla da olsa Putin’in adının doÄŸrudan anılması. ‘Muhtemelen’ kaydı, durumun ciddiyetinin artmasından kaçınmak için konulmuÅŸ” dedi.

Shekhovtsov, raporun en ilginç yönünün eski KGB ajanını Rusya’nın gözünde hedef haline getiren faktörlerde yattığını belirterek, “Litvinenko raporu Putin’in bu cinayetin arkasında olduÄŸunu gösterebilecek faktörler olarak kendisiyle ilgili pedofili ve uyuÅŸturucu kaçakçılığı iddialarını zikrediyor. Bu, Putin’i öfkelendirecek” diye konuÅŸtu.

“Åžimdi en önemli husus Ä°ngiltere’nin rapora vereceÄŸi tepki” diyen Shekhovtsov, Rusya’ya karşı alınabilecek yeni yaptırım kararlarının iki ülke arasındaki iliÅŸkileri daha da kötüleÅŸtireceÄŸini vurguladı. Shekhovtsov, Rusya’nın halihazırda içinde buluÄŸunduÄŸu ekonomik krizin, durumu bu ülke için daha da güçleÅŸtireceÄŸini ifade etti.

TÜRKİYE ÜZERİNDEN İNGİLTERE'YE KAÇTI

Öldürüldüğü 2006 yılında Ä°ngiltere vatandaÅŸlığı aldığı bilinen Litvinenko, ülkede bir tür “onur meselesi” olarak görülüyor. Ä°ngiliz dış istihbarat servisi MI6’ya danışmanlık da yaptığı bilinen Litvinenko’nun, Londra’da Rus ajanları tarafından öldürülmesi 9 yıldır ülke gündeminde önemli yer tutan bir tartışma konusu.

Alexander Litvinenko, 1980’de girdiÄŸi KGB’de organize suçla mücadele biriminde görev yaptı. Rusya Federasyonu’nda FSB adıyla yeniden yapılandırılan kurumdaki görevini 1998’e kadar sürdüren Litvinenko, o yıl düzenlediÄŸi bir basın toplantısıyla yöneticilerinden, Rus oligark Boris Berezovksy’yi öldürmesi emrini aldığını ancak yerine getirmediÄŸini açıkladı.

Devlet sırlarını ifÅŸa suçlamasıyla 1999’da tutuklanan Litvinenko, 9 ay hapis yattı. Hapisten çktıktan sonra Gürcistan ve Türkiye üzerinden Ä°ngiltere’ye kaçan Litvinenko, bu ülkede 2006’ya kadar mülteci olarak yaÅŸadı.

APARTMAN BOMBALAMALARI

Litvinenko, Rus tarihiçi Yuri Felshtinsky ile kaleme aldığı “Rusya’yı patlatmak: İçerideki terör” baÅŸlıklı kitapta, 1999 eylül ayında Buynaksk, Moskova ve Volgodonsk’ta yaklaşık 300 kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi apartman bombalamalarının FSB tarafından düzenlendiÄŸini iddia etti.

Litvinenko, patlamalarla ilgili olarak Çeçen militanları suçlayan dönemin baÅŸbakanı Putin’in bunları 2. Çeçenistan savaşını baÅŸlatmak için bahane olarak kullandığını savundu.

Litvinenko 2006’da Moskova’da evinde öldürülen muhalif gazeteci Anna Politkovskaya’nın ölüm emrini de Putin’in verdiÄŸini öne sürdü.

Litvinenko’nun Putin’i en çok kızdırdığı düşünülen iddiası ise 2006 temmuzunda Chechenpress adlı internet sitesinde yayımladığı makalesinde yer aldı.

Litvinenko’nun ölümüyle ilgili soruÅŸturmayı yürüten bağımsız komisyonun baÅŸkanı Sir Robert Owen’ın dün yayımlanan raporunda da yer verilen makalede Litvinenko, Putin’i pedofiliyle suçladı. Eski KGB ajanı ddiasına kanıt olarak, Putin’in Kremlin’i ziyaret eden turistler arasındaki bir erkek çocuÄŸunun göbeÄŸini öptüğü görüntüleri gösterdi.

Litvinenko’nun Putin ile ilgili Owen raporunda yer verilen bir diÄŸer iddia da, Rus liderin Kolombiya uyuÅŸturucu karteli ile kara para aklama konusunda iÅŸbirliÄŸi yaptığı yönündeydi.

HASTANEDE MÃœSÃœMAN OLDU

Litvinenko, çayına zehir karıştırıldığı 1 Kasım 2006'da yatırıldığı hastanede 22 gün geçirdikten sonra 23 Kasım 2006’da hayatını kaybetti. Hastanede yattığı süre içinde Londra polis teÅŸkilatı Scotland Yard görevlilerine uzun bir ifade veren Litvinenko, ölüm emrini Putin’in verdiÄŸini dile getiren yazılı bir beyana da imza attı.

Ölüm nedeni son ana kadar anlaşılamayan Litvinenko’nun polonium-210’la zehirlendiÄŸinin tespit edilmesinin ardından polis, eski KGB ajanının katilleri ile buluÅŸtuÄŸu otelde ve katillerin Londra’da bulunduÄŸunu tespit ettiÄŸi mekanlarda radyoaktif maddenin izlerini bulduÄŸunu açıkladı.

Babası Walter Litvinenko’nun hastanede Müslüman olduÄŸunu ve son dileÄŸinin Ä°slami usullere göre, Çeçenistan’da topraÄŸa verilmek olduÄŸunu söylediÄŸi eski KGB ajanı, Londra’da Çeçen lider Ahmet Zakayev’in de katıldığı bir törenle defnedildi.

Litvinenko’nun ölümüyle ilgili Ä°ngiltere'deki soruÅŸturmayı yürüten bağımsız komisyonun raporunda Polonyum-210'un sadece devlet imkanlarıyla üretildiÄŸine iÅŸaret edilerek, Litvinenko’nun, iki eski Rus ajanı tarafından zehirlendiÄŸi kanaatine varıldığı ifade edilmiÅŸti.



Ä°ngiltere BaÅŸbakanı David Cameron, raporun yayımlanmasının ardından, Litvinenko’nun ölümünün “devlet destekli bir eylem” olduÄŸuna dair inançlarının doÄŸrulandığını söyledi.

Rusya’ya karşı yeni yaptırımların da gündeme gelebileceÄŸini belirten Cameron, bu ülkeyle iliÅŸkilerini “açık bir gözle ve soÄŸuk bir yürekle” sürdüreceklerini dile getirdi.

Kaynak: AA